Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

Είδη καπνιστού: Από το σπίρτο στον αναπτήρα



Ο αναπτήρας είναι το αξεσουάρ- φετίχ για κάθε καπνιστή που σέβεται τον εαυτό του. Είτε είναι ένας απλός διαφημιστικός, είτε ένας εξεζητημένος και σπάνιος Zippo, ο αναπτήρας ανήκει στα είδη καπνιστού, που εκτός της προφανούς αναγκαιότητάς του, προσδίδει στυλ και αναδεικνύει το στυλ, ακόμη και τα γούστα και τις πεποιθήσεις του καπνιστή.

Ο πρώτος μηχανικός αναπτήρας κατασκευάστηκε το 1816 από ένα Γερμανό χημικό, τον Johann Wolfgang Dobereiner. Στην αρχή ονομαζόταν  η “λάμπα του Donereiner” και αποτελούταν από ένα φυσίγγιο γεμάτο υδρογόνο, και έναν πλατινένιο καταλύτη. Ωστόσο οι αναπτήρες άρχισαν να γίνονται διαδεδομένοι την εποχή που η εταιρία Zippo ξεκίνησε την μαζική παραγωγή μοντέλων που ήταν πιο εύχρηστα από εκείνο του Dobereiner, δηλαδή γύρω στο 1930.

Είχαν όμως προηγηθεί αιώνες εξέλιξης της τεχνολογίας αλλά και της χημείας. Το 1669 ο Χένινγκ Μπραντ, ένας Γερμανός έμπορος με πάθος για την αλχημεία, ανακάλυψε το φώσφορο ξεκινώντας από υπολείμματα ούρων. Αρκετά χρόνια μετά, το 1680, ο χημικός Ρόμπερτ Μπόιλ κατόρθωσε να επιτύχει την ανάφλεξη όταν έτριψε ένα μικρό ξύλο, το οποίο ήταν καλυμμένο με θειάφι, πάνω σε ένα χαρτόνι εμβαπτισμένο σε φώσφορο, ενώ ο Καρλ Βίλχελμ Σέλε είχε καταφέρει από το 1771 να απομονώσει τον φώσφορο από ασβεστοποιημένα οστά. Επειδή όμως ο φώσφορος ήταν πολύ σπάνιος και ακριβός εκείνη την εποχή, τα σπίρτα δεν εμφανίστηκαν παρά στις αρχές του 19ου αιώνα.
Την παραγωγή φλόγας με τριβή κατάφερε το 1826 ο φαρμακοποιός Τζον Γουόκερ. Την εφεύρεσή του ολοκλήρωσε λίγο αργότερα με ένα σπίρτο με κεφαλή από ερυθρό φώσφορο ο Άντον φον Σρέτερ, το 1847.

Τα σπίρτα ήταν το κατεξοχήν gadget, το οποίο εκτός της προφανούς χρηστικής του αξίας έγινε το πρώτο φετίχ μεταξύ των ειδών καπνιστού.

Η πρωτοκαθεδρία του σπίρτου, όμως, ήταν γραφτό να διαρκέσει μόνο λίγες δεκαετίες. Στις αρχές του 20ου αιώνα εμφανίστηκε ένα gadget το οποίο έμελλε να γίνει στην πορεία, αχώριστο σύντροφος του κάθε καπνιστή, είτε αυτός ήταν φίλος του απλού τσιγάρου, είτε του μερακλίδικου καπνού για στριφτά, είτε της πίπας.

Οι αναπτήρες Ronson, με το ιδιαίτερο σχήμα τους, από το 1913 με το μοντέλο WonderLite, αποτελούν αντικείμενο πόθου του κάθε καπνιστή. Το ίδιο και οι ελαφρώς μεταγενέστεροι αναπτήρες Zippo. Η εταιρεία Zippo ιδρύθηκε στο Μπράντφορντ της Πενσυλβάνιας το 1932 από τον George G. Blaisdell, ο οποίος έλαβε τα δικαιώματα για έναν αυστριακό windproof αναπτήρα για να τον μετατρέψει στο διασημότερο gadget που έχει κάποια στιγμή φιλοξενηθεί στην τσέπη κάθε καπνιστή.